Poznań, dnia 25 lutego 2010 roku

Szanowny Pan Lech Kaczyński
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

LIST OTWARTY

Autorytet wymiaru sprawiedliwości, a przez to także siła państwa, przejawia się nie tylko w zdolności do wydawania w jego imieniu wyroków, ale przede wszystkim w zdolności do ich skutecznego egzekwowania. Z tej przyczyny od komorników sądowych można i należy wymagać, aby ich praca była wykonywana na jak najwyższym poziomie.

Komornik winien być zawodem zaufania publicznego. Zaufanie takie może być natomiast zbudowane tylko w atmosferze zdecydowanego wsparcia ze strony władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej dla działań egzekucyjnych komornika jako niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania państwa. Tymczasem podejmowane od kilku lat w stosunku do komorników sądowych działania medialne i polityczne, konsekwentnie budują atmosferę głębokiej nieufności i podejrzliwości wobec przedstawicieli tego zawodu, prezentując ich nie jako pełniących służbę publiczną funkcjonariuszy wymiaru sprawiedliwości lecz jako zakonspirowanych lobbystów, wyzyskiwaczy czy „załatwiaczy” własnych interesów, których bezkarność, pychę i brak poczucia przyzwoitości należy zdecydowanie ukrócić, a nieuzasadniony poziom dochodów należy znacznie ograniczyć.

W ton ten wpisuje się swą treścią ustawa z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, przedstawiona przez Marszałka Sejmu do podpisu Panu Prezydentowi. Przewidziane przez ustawę kolejne obniżenie wysokości opłat egzekucyjnych i wprowadzona niezależnie od tego możliwość ich zmniejszania przez Sądy, mają w założeniach ustawodawcy uchronić dłużników przed nadmiernymi dolegliwościami związanymi z prowadzeniem egzekucji sądowej.

Błędne jest przekonanie, zgodnie z którym egzekucja nie może być dolegliwa dla dłużnika. Zadaniem egzekucji nie jest bowiem likwidowanie jej uciążliwości. Jest nim natomiast wykonywanie orzeczeń sądowych i zapewnienie środków na finansowanie tej działalności, co rodzi konieczność dolegliwości w postaci ponoszenia przez dłużników opłat egzekucyjnych. Perspektywa nieuniknionej opłaty egzekucyjnej jest też czynnikiem motywującym do dobrowolnego wykonywania przez dłużników orzeczeń sądowych jeszcze przed wszczęciem egzekucji przez wierzyciela.

Sygnatariusze niniejszego listu wyrażają głębokie zaniepokojenie nieustannym i bezkrytycznym dążeniem do obniżania opłat egzekucyjnych pozwalających na finansowanie egzekucji sądowej oraz przeciwstawiają się towarzyszącemu tym działaniom prezentowaniu komornika jako wroga publicznego, którego działalność niesie ze sobą dla uczciwych i nierzadko skrzywdzonych obywateli ciężkie jarzmo opłat egzekucyjnych.

Trzeba zdecydowanie i jasno powiedzieć, że to nie komornicy są odpowiedzialni za liczne nierozwiązane problemy społeczne w wielu dziedzinach życia, w wyniku których dochodzi do powstawania i rozwoju długów. Nie jest zatem rzetelna argumentacja, zgodnie z którą gdyby nie konieczność ponoszenia opłat egzekucyjnych, niejednokrotnie możliwe byłoby wykonywanie przez dłużników innych zadań, na które obecnie nie wystarczy pieniędzy, gdyż te zabiera komornik tytułem kosztów egzekucyjnych. Poprzez zmiany ustroju egzekucji sądowej, a w tym wysokości i sposobu ustalania opłat egzekucyjnych, nie da się rozwiązać nabrzmiałych od lat problemów społecznych, takich jak np. spirale zadłużenia w służbie zdrowia, długi kopalni, rozwarstwienie społeczne, wynikające z edukacyjnych zaniedbań niezaradność i niezrozumienie reguł demokratycznego państwa prawnego, występująca na wielu obszarach kraju bieda czy patologiczne, a często wręcz dziedziczne bezrobocie.

Autorzy listu pragną jednoznacznie podkreślić, że komornik sądowy nie jest wrogiem lecz funkcjonariuszem publicznym, który poprzez swoją działalność ma zapewnić wykonanie orzeczeń Sądu. Bez komornika orzeczenia te niewiele by bowiem znaczyły. Państwo natomiast powinno być żywo zainteresowane, aby poziom pracy komorników był jak najwyższy. To wymaga natomiast odpowiednich nakładów finansowych oraz powoływania do pełnienia funkcji komorników sądowych osób, których wiedza i umiejętności dają rękojmię jak najlepszego wykonywania powierzonych im obowiązków. Osoby o takich kwalifikacjach muszą jednak chcieć obejmować funkcje komorników sądowych, co jest możliwe tylko wówczas, gdy wykonywanie tego zawodu będzie się wiązać z możliwością uzyskiwania dochodów, których inne, zdecydowanie bardziej prestiżowe zawody prawnicze, nie oferują. Autorzy listu pragną zaznaczyć, że uzyskiwanie dochodów nie podlega ocenie w kategoriach dobra i zła czy moralności. Jest natomiast okolicznością, która przyciąga do wykonywania zawodu komornika osoby o wyższych kwalifikacjach, co jest zjawiskiem korzystnym i pożądanym. Komornicy sądowi powinni bowiem obejmować swoje funkcje w wyniku swobodnego wyboru i chęci kroczenia po tej właśnie drodze zawodowej, a nie z braku innych, lepszych możliwości.

Państwo, oddając w ręce komorników sądowych nie tylko wykonywanie orzeczeń sądowych, ale także finansowanie na własne ryzyko i na własny rachunek całego systemu egzekucji sądowej, nie ponosi obecnie żadnych kosztów związanych z jej funkcjonowaniem. Tym bardziej zatem powinno być zainteresowane utrzymaniem wysokości opłat egzekucyjnych na poziomie pozwalającym na samofinansowanie egzekucji.

Podkreślić należy, że od czasu uchwalenia ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, wysokość opłat egzekucyjnych została zmniejszona z 21% wyegzekwowanego świadczenia w 1997 r. do 8% obecnie (czyli o ponad 60%). Stąd dalsze jej zmniejszanie, przewidziane przez ustawę z dnia 12 lutego 2010 r., prowadzić może do bardzo poważnych problemów w funkcjonowaniu egzekucji sądowej, a wręcz do uniemożliwienia wielu komornikom wykonywania powierzonych im funkcji i to w atmosferze obrony rzekomo słusznych interesów dłużników.

Z uwagi na powyższe niżej podpisani komornicy sądowi poddają pod rozwagę Pana Prezydenta przekazanie Sejmowi do ponownego rozpatrzenia ustawy z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Pragną przy tym podkreślić, że czynią to nie z jakiejkolwiek wrodzonej niechęci do wprowadzania zmian w ustroju egzekucji sądowej, w tym w zasadach jej finansowania. Nie są też przeciwni prowadzeniu badań mogących ułatwić rzetelną ocenę sprawności działań sądowego aparatu wykonawczego oraz prac nad opracowaniem spójnego i trwałego systemu finansowania egzekucji. Kierują się natomiast w swoich działaniach przede wszystkim potrzebą zdecydowanego przeciwstawienia się czynieniu z komornika wygodnego wroga czy wręcz pasożyta społecznego, który jest łatwy do skarcenia przez władzę ustawodawczą i wykonawczą w każdych warunkach ekonomicznych i w każdej sytuacji politycznej. Wymiar sprawiedliwości nie będzie bowiem prawidłowo funkcjonował dopóki sprawujące go osoby, w tym także komornicy sądowi , nie będą traktowane przez władzę ustawodawczą i wykonawczą jako partnerzy odpowiedzialni za realizację bardzo trudnych zadań, jakimi w przypadku komorników sądowych jest wykonywanie wyroków, czyli wcielanie w życie słów wypowiedzianych w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej przez niezawisłe Sądy.

Komornicy Sądowi